Архитектура фәннәре докторы С.С. Айдаровның тууына 95 ел тулу уңаеннан түгәрәк өстәл
2023 елның 30 июнендә Казанда күренекле архитектор һәм галим, Казан реставрация фәнни мәктәбенә нигез салучы, архитектура фәннәре докторы Сәйяр Ситдыйк улы Айдаровның тууына 95 ел тулуга багышланган түгәрәк өстәл узды. Чараны Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең А.Х. Халиков исемендәге Археология институты һәм Казан дәүләт архитектура-төзелеш университеты (КДАТУ) оештырды. Түгәрәк өстәл Реставратор көне алдыннан үткәрелде.
С.С. Айдаров 1928 елның 25 июнендә драма артисты Ситдыйк Айдаров һәм опера җырчысы Галия Кайбицкая гаиләсендә туган.
Сәйяр Ситдыйк улы үзенең 50 елдан артык гомерен урта гасыр архитектура һәйкәлләрен торгызуга багышлады. Бу эшчәнлеккә туган як тарихына карата мәхәббәт кенә түгел, ә археолог А.Х. Халиков белән күпьеллык дуслык та тәэсир иткәндер.
С.С. Айдаров Идел буе Болгары һәм ханлык чорындагы Казан архитектурасы буенча тикшеренүләр үткәргән, Биләр һәм Болгар, Казан Кремле һәм Зөя архитектурасы һәйкәлләрен реставрацияләү проектларын төзегән шәхес. Алар барысы да аңа Татарстанның урта гасыр архитектурасының җимерелгән һәйкәлләрен торгызу буенча Казан реставрация фәнни мәктәбенә нигез салырга һәм атаклы архитекторлар һәм реставраторлар (Н.Х. Халитов, Ф.М. Зәбирова, Р.М. Зәбиров, Х.Г. Надыйрова, С.Ә. Мамлиева һ. б.) әзерләргә мөмкинлек бирде.
Түгәрәк өстәл утырышында Сәйяр Ситдыйк улының укучылары һәм хезмәттәшләре, шулай ук Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең А.Х. Халиков исемендәге Археология институты һәм Казан (Идел буе) федераль университеты хезмәткәрләре катнашты. Түгәрәк өстәлдә катнашучыларның чыгышларында галимнең фәнни һәм педагогик мирасы да, аның архитектура өлкәсендәге эшчәнлеге дә яктыртылды. Түгәрәк өстәл утырышын КДАТУ ректоры, Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең хакыйкый әгъзасы Р.К. Низамов ачып җибәрде. Архитектура теориясе һәм практикасы кафедрасы профессоры, архитектура фәннәре докторы Г.Н. Айдарова, архитектура мирасын һәм архитектура нигезләрен реконструкцияләү, реставрацияләү кафедрасы мөдире, архитектура фәннәре докторы Х.Г. Надыйрова, шулай ук архитектура һәм дизайн институты укытучылары чыгыш ясадылар. Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең А.Х. Халиков исемендәге Археология институты фәнни хезмәткәре Г.И. Дроздова С.С. Айдаровның институтта шәхси фондында сакланган төп документлар турында мәгълүмат бирде. КФУның Халыкара бәйләнешләр институты фәнни эшләр буенча урынбасары Р.М. Вәлиев архитектура мирасын саклау һәм Татарстан Республикасы һәйкәлләрен ЮНЕСКОның Бөтендөнья мәдәни мирасы исемлегенә кертү кысаларында С.С. Айдаров белән берлектә эшләве турында сөйләде. С.С. Айдаровның укучылары аның студентлар белән эшләү стиле һәм аларның һәрберсенең язмышына керткән өлеше турында истәлекләре белән уртаклаштылар.
Түгәрәк өстәл кысаларында күренекле архитектор мирасын өйрәнү һәм популярлаштыру буенча тәкъдимнәр ясалды. С.С. Айдаровның XX гасырның икенче яртысында ук әйткән тарихи-мәдәни һәм архитектура мирасын саклау турындагы фәнни фикерләре безнең заманда да актуаль.
Фотолар С. Канзафарова (КДАТУ) тарафыннан тәкъдим ителде.